Akdeniz anemisi, özellikle Akdeniz havzasında sık görülen, kalıtsal bir kan hastalığıdır. Tıp dilindeki adı talasemi olan bu hastalık, hemoglobin adı verilen ve oksijen taşıma görevini üstlenen proteinin anormal üretilmesi sonucu ortaya çıkar. Hemoglobindeki bu bozukluk, kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımına ve kansızlığa neden olur.

1. Akdeniz Anemisinin Nedenleri

Akdeniz anemisi, genetik bir hastalıktır. Yani anne ve babadan çocuklara genler aracılığıyla aktarılır. Hemoglobin üretiminden sorumlu olan genlerdeki bozukluklar, bu hastalığın temel nedenidir. Bu bozukluklar, kişinin taşıdığı genlerin sayısına ve tipine göre farklılık gösterir.

2. Akdeniz Anemisinin Çeşitleri

Akdeniz anemisi, taşıdığı genetik bozukluğun şiddetine göre farklı tiplerde görülür:

• Talasemi minör (taşıyıcı): Bu durumda, kişide hastalığın belirtileri görülmez veya çok hafiftir. Ancak, bu kişiler hastalığı çocuklarına geçirebilirler.
• Talasemi majör: Bu tipte hastalık daha şiddetlidir ve genellikle çocukluk çağında belirtiler ortaya çıkar. Koyu sarı cilt, yorgunluk, büyüme geriliği, kemiklerde ağrı gibi belirtiler görülebilir.
• Talasemi intermedia: Bu tip, talasemi minör ve majör arasında bir yerlerde yer alır. Belirtiler talasemi majör kadar şiddetli olmasa da, düzenli takip ve tedavi gerektirir.

3. Akdeniz Anemisinin Belirtileri

Akdeniz anemisinin belirtileri, hastalığın tipine ve şiddetine göre değişiklik gösterir. Genel olarak görülen belirtiler şunlardır:

• Yorgunluk: En sık görülen belirtidir.
• Solgunluk: Kırmızı kan hücrelerinin az olması nedeniyle cilt soluk bir görünüm alır.
• Sarılık: Bazı durumlarda cilt ve gözlerde sararma görülebilir.
• Büyümüş dalak: Dalak, hasarlı kırmızı kan hücrelerini temizlemek için büyüyebilir.
• Kemik ağrıları: Özellikle uzun kemiklerde ağrı olabilir.
• Gelişme geriliği: Çocuklarda büyüme ve gelişme yavaşlayabilir.

4. Akdeniz Anemisinin Tedavisi

Akdeniz anemisinin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, hastalığın belirtilerini hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulanır. Bu yöntemler arasında:

• Kan transfüzyonu: Şiddetli anemi durumlarında düzenli olarak kan transfüzyonu yapılır.
• Demir şelasyonu: Vücutta biriken fazla demirin uzaklaştırılması için ilaç tedavileri uygulanır.
• Kök hücre nakli: Bazı durumlarda kök hücre nakli yapılabilir.
• Genetik danışmanlık: Ailede talasemi olan kişiler için genetik danışmanlık önemlidir.

Akdeniz anemisi, kalıtsal bir hastalık olduğu için önlenmesi mümkün değildir. Ancak, genetik danışmanlık ve erken teşhis ile hastalığın etkileri azaltılabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.

Not: Bu bilgi genel bir tanıtım amaçlıdır. Akdeniz anemisi hakkında daha detaylı bilgi almak için mutlaka bir hematoloji uzmanına başvurmalısınız.